(Bài này bắt đầu viết vào tháng 7-2012, lưu dưới dạng Draft. Nay được viết lại).
Cuối tuần rồi, tôi tham dự một đám cưới tại Brooklyn New York. Chú rễ gốc Việt, tiến sĩ đại học Princeton. Cô dâu, gốc Mỹ, tiến sĩ thuộc đại học Harvard. Hai đại học danh tiếng hợp quần, để hai người trẻ trở thanh đôi vợ chồng. Cho niềm vui của đêm bừng rộ.
Tôi lê đôi chân, vì Gout hành hạ, khấp khểnh như điệu vũ có một không ai. Tôi bất kể rượu mạnh, đồ biển, thịt bò steak, những đồ cấm kỵ cho những người bị Gout. Tôi cảm thấy tự hào. Mấy mươi năm trước, tôi là người lính. Đôi giày trận lang bạt khắp những tử lộ của miền Nam. Mấy mưới năm trước, mười ngón chân tôi bám trên những lối đi, đất sét, đất bùn, có khi trúng vào một gốc tràm nhọn hoắt, đau đíếng. Đất dưới chân, đất của miền Nam yêu dấu. Chân phải có đất để mà bước. Và đất phải có chân mới hiểu thế nào là quê hương, một tấc đất là một tấc vàng.
Thị trấn nằm hai bờ quốc lộ
Vỉa hè loang lở đường mương con
Những quán bên đường nghèo trống gió
Những cô hàng buồn như tản cư
Bồng Sơn mùa nước dâng sông Lại
Ngày sủng loang trên những mảng dừa
Mặt trận đổ theo bìa Đệ Đức
Nghe cận kề lửa hướng Tam Quan
Bồng Sơn, mây ám toàn tin dữ
Chiều chưa buông, quận đóng năm giờ
Giặc chiếm cận sơn, người chạy loạn
Còn bên cầu, trơ trọi cây đa
Cây đa. Có mặt khi nào nhỉ
Có phải nơi này là quê hương
Có phải mỗi con người trôi dạt
Cất trong tim: bóng mát thiên đường
Cây đa. Vươn giữa trời bi lụy
Những thổ thần hoang lạnh lư nhang
Lửa cháy Trường Lưu, đò đã chặn
Chị ra sông, ơi ới đoạn trường
Cây đa. Ngàn rễ đâm lòng đất
Như tấm lòng người với Bồng Sơn
Đa bám làng, tôi đi bám đất
Đất và làng, thương quá quê hương…
(THT- Cây đa bên cầu)
Vậy mà, tôi chẳng có gì ở đó. Dù, bây giờ, tôi có thể dễ dàng để có.
Không. Có chứ. Có mùi bùn đất. Có tiếng gà gáy tinh sương. Và có cả mùi cà phể chợ Huyện, bay vào phòng, sáng nay:
Sáng ra mở cửa phòng văn
Thấy trời chưa dậy, ủ chăn ủ mền
Thấy cây chưa động lá cành
Sao ta lại thức, để hành tội ta ?
Không đâu, lòng ta nở hoa
Cả hồn ta cũng mát tình với sương
Nghe như từ cõi vô cùng
Những hân hoan những vui mừng ngợi dâng
Ôi một ngày không có Gout
Không thấp khớp, không bò càng rỉ rên
Ôi một ngày, ngày bình an
Như ngày xưa, sau một đêm mả mồ
Như tiếng gà gáy vang lừng
Thay kinh cứu rổi mật bà la ma
Như bây giờ, cửa mở ra
Cơn gió sớm, có sương mù chở theo
Hình như có cả cái mùi
Cà phê chợ Huyện
ngây người lọt vô…
(Một đêm trằn trọc không sao chợp mắt)