Khi tìm tòi tài liệu cho số chủ đề “Hiện tượng văn chương nữ giới miền Nam”, tôi đã biết thêm cái tài của ông bạn một thời của tôi. Đó là nhà văn Hồ Trường An. NGoài tài viết văn ông còn viết nhện đinh phê bình, không chê được. Tôi đã đọc nhiều bài nhận định văn học của ông đặc biệt các nhà văn nữ, như chị ông: Nguyễn thị Thụy Vũ, hay những cây viết nữ ở hải ngoại. Ông viết rất sâu sắc, có cái nhìn rất gần nhưng cũng rất xa…
Tôi nói gần vì ông không lấy những tài liệu tham khảo từ Sorbone hay Harvard hay Sartre hay Camus mà là từ bản thân ông. Ông viết rất nhiều về phụ nữ, nên có kinh nghiệm đầy minh về phái nữ. Ông hiểu rất rõ bởi vì ông đã trải qua, đã suy nghĩ, đã nhìn thấy qua kinh nghiệm của ông. Tôi nói xa, vì ông là nhà văn có ý thức. Cứ đọc nhận định của ông về nhà văn NTTV, mới biết cái nhìn xa của ông là như thế nào:
Chỉ có “Cho Trận Gió Kinh Thiên”(truyện dài) cùng ba truyện ngắn “Trôi Sông”, “Đêm Tối Bao La” và “Lòng Trần” là đáng nói hơn cả… Chính truyện dài và ba truyện ngắn vừa kể mới thắp hào quang cho văn nghiệp kia, mới làm rạng ngời thần trí sáng tạo của tác giả.”
(Trích Hồi ký văn nghệ của Hồ Trường An)
Chính vì sự ngưỡng nộ này của tôi, tôi mong muốn trong số chủ đề về hiện tượng nữ giới miền Nam có một bài của nhà văn HTA, nhưng tìm địa chỉ của ông không ra. Tối nhớ dễ chừng 9, 10 năm về trước ông có gởi tôi một lá thư, nhưng nay thì thất lạc đâu mất.
Nhưng mà bây giờ, tôi nghĩ nhà văn Hồ Trường An phải tìm đến tôi, chứ không phải là tôi tìm đến ông. Tôi đã tìm ra trên một số báo Văn Học cũ trước 1975 (số 193), một bài nhận định dưới tựa đề: NHÌN QUA VĂN ĐÀN NỮ GIỚI MIỀN NAM của ông được ký tên là Đào Huy Đán.
Nếu ông cần, tôi sẽ mang nó trả lại cho ông. Bản gốc và bản đã đánh máy (tôi không post lên đây ngại có kẻ cầm nhầm).
Và cũng cám ơn ông đã viết một bài nhận định văn học có thể nói khá đầy đủ về hiện tình văn chương nữ miền Nam, để tạp chí TQBT số kỳ này có thêm những bài vở hữu ích và giá trị
