Đối với tôi, việc Hội văn Nghệ Sĩ Quân đội ra đời được xem như một chuyện lạ. Bởi vì một khi anh vào quân đội, dù anh là văn nghệ sĩ đi nữa, nhưng trước hết anh là quân nhân. Mà quân nhân thì không đước tham gia vào bất cứ một hội hè tổ chức nào ngoài trừ tổ chức “kaki”..
Tôi nghĩ có lẽ chỉ ở miền Nam mới có chuyện những người lính lập hội này mà thôi. .
Bởi vậy khi hội ra đời, được thông báo trên tuần báo Khởi Hành là anh em chúng tôi nô nức điền đơn. Theo nhà thơ Viên Linh, Hội có đến 700 hội viên – tức 700 nhà văn/nhà thơ, họa sĩ, kịch sĩ, ca sĩ…. Tại sao họ nô nức như vậy ? Có điều gì quyến rũ họ?
Tôi không biết. Hội thành lập năm 1969, tức là tôi ở đơn vị thám kích 2 năm, và năm 1969, tôi lại bị thương lần thứ hai trong một trận đánh mà tướng Hiếu phải ra lệnh Bộ Tư Lệnh kéo cờ Sư đoàn xuống để chịu tang. Tôi muốn thoát khỏi Bình Định, Và Hội văn nghệ sĩ Quân đội là chiếc phao tôi bám víu hy vọng..
Nhưng mà hội chẳng tạo nên phép lạ gì hết.
Tôi thất vọng lớn.
Nhưng dù thích hay không thích, chúng ta phải mang ơn Hội đã khai sinh ra tờ báo Khởi Hành.Nếu không có Hội là không có KHởi Hành, không có tờ báo nói lên tiếng nói trung thật của người lính miền Nam chúng tôi. Nó mang văn chương ra ngoài vòng đai. Nó nói lên tiếng kêu trầm thống của thế hệ chiến tranh chúng tôi. . Nó chính là một “Sáng tạo thứ hai”. Thay vì Sáng Tạo số đầu tiên vinh danh Saigon là thủ đô văn hóa, còn Khởi Hành số đầu tiên treo biểu ngữ : “nhân vật người lính trong văn chương”.
Hình dưới đây là tấm thẻ hội viên Hội Văn NGhệ Sĩ Quân đôi với giòng chữ chăng khác một sứ vụ lệnh :“Yêu cầu nhà chức trách Hành Chánh Quân Sự giúp đỡ được mọi sự dễ dàng trong khi thi hành công tác của Hội” mà một bạn thơ của chúng tôi đã cung cấp cho số chủ đề này.
A, thì ra thế. Công tác của hội viên chúng tôi dĩ nhiên là viết. Yêu cầu đừng đụng, đừng đục, đừng bôi đen. Hãy để chúng tội viết, tư do viết.
Có lẽ đó là lý do tại sao Khởi Hành, tờ báo của Hội Văn Nghệ sĩ quân đội lại cho đăng tưới hột sen văn thơ nói lên nỗi lòng đích thật của người lính chúng tôi. Mà những bài thơ chống chiến tranh của Nguyễn Bắc Sơn là một ví dụ điển hình..
Để chúng ta có Chiến Tranh VN và tôi. Đễ chúng ta hãnh diện rằng chỉ có miền Nam mới sản sinh ra một nền văn chương đích thật, không đảng, không đoàn không nhiệm vụ thiêng liêng nào hết. Đó là văn chương vì con người cho con người, dù con người ấy là người lính đi nữa.
Tiếc là tại sao Khởi Hành lại đình bản vào năm 1972 khi nó trở thành một tuần báo văn học được đón nhận nồng nhiệt nhất bởi giới quân nhân. Có khi số lượng phát hành lên đến 10 ngàn số.
Hay là Tổng cục chiến tranh chính trị đã nhận ra sự thật, để mà đóng cửa Hội.
Tôi không biết. Tôi viết ra đây với tất cả sự dè dặt, và ước mong giới chức có thẩm quyền lên tiếng tại sao.
