Tản mạn THT
Chiều dài thời gian có khi trong tích tắc hai đầu gặp nhau, nhưng có khi dài lê thê vô cùng vô tận. Tôi cho nó tùy thuộc vào bộ nhớ của chúng ta. Bộ não của con người chứa tỉ tỉ những kéo ngăn, mỗi ngăn là mầm trí nhớ. Những mầm ấy mạnh hay yếu hay biến mất tùy theo diều kiện sinh lý và vật lý cùa con người.
Như bộ não của người mất trí, chất trắng trở thành xám, thì còn gì để mà chiều dài chiều ngắn cùa thời gian, Ngay cả con người bên cạnh cũng không còn biết, nhận, thì huống hồ là 50 năm về trước.
Nhưng cái gì là kích thích tố để ta nhận ra chiều dài ấy. Computer có phần hành “Restore”, muốn trở lại thời diểm nào thì cho máy trở về thời điểm ấy, và chỉ cần click, chờ một nửa tiếng đồng hồ là máy trở về chốn cũ, với những dữ liệu, những file những appication cũ. Nhưng với bộ não con người thì tìm đâu phần hành restore để trở về chốn cũ cách đây 50 năm?
Có chứ !
Như tờ báo Văn 192 này. Số Giáng sinh 1971. Cũng vào mùa giáng sinh, nhưng hai thời điểm cách nhau đến nửa thế kỷ. Vậy mà lật trang báo cũ, thấy như cảnh cũ, người cũ, không gian thời gian như mới đây,. Kích thích tố không phải là Restore mà là trang Văn 192:..
…Mười lăm năm sau, thằng học trò của cô H.A. trở lại thành phố và ngôi trường cũ. Mười lăm năm, có một điều gì đẫm đầy nước mắt đang len trong hồn tôi chiều nay. Vâng, tôi đã trở về, sau bao ngày lênh đênh lận đận. Dòng đời, xã hội, chiến tranh đã khiến một thằng bé trốn khỏi cô nhi viện, đề bây giờ là một tên phế nhân này. Đây là một buổi chiều, một buổi chiều của trăm ngàn buổi chiều của đời tôi. Đây là biển, là sóng, là muôn ngàn lời reo gọi, từ rặng phi lao, từ những kẻ đá, những làn gió ngoài khơi. Đây là sức sống. Tôi khuyên anh nên về tịnh dưỡng ở một nơi có biền. Hy vọng nó có thể hồi phục sức khoẻ của anh. Ông bác sĩ trong quân y viện đã khuyên cùng tôi như thế. Vâng, tôi nghe lời bác sĩ… Tôi đủ bình tĩnh sáng suốt để nói với ông ta một câu như thế… Bây giờ anh được tự do rồi… Vâng, tự do. Tôi cười lớn, và vất điếu thuốc xuống nền. Tự do, sau khi đã đồi một giá rất đắt… để lại ở một chiến trường, không biết tên, biết tuổi, một cõi sống của thanh niên… Rồi, tương lai của tôi… Bác sĩ thấy không… Tôi cười mếu máo, vừa bật lửa que diêm cháy từ từ cho đến khi tắt… Liệu thần kinh của tôi còn được thăng bằng mãi không, bác sĩ.
Từ bờ biển, tôi chống gậy lò dò bước vào công sau của Cô nhi viện. Con đường rải đá cuội, xào xạc dưới gót giày. Những bờ hoa vàng, trở nên sậm hơn trong màu chiều sắp dứt. Màu tường vôi mới quét, một màu vàng tươi, phân biệt hẳn với màu đỏ tươi của mái ngói. Ngôi giáo đường năm xưa, ẩn dưới những tàn phượng lớn, xum xuê… Một đôi vợ chồng mục sư người Mỹ vừa bước qua sân. Hai mái tóc bạc phơ khuất sau vườn hoa. Trên sân viện, rải rác các em bé cô nhi, với quần áo đồng phục,.. Các em bỡ ngỡ nhìn tôi chống gậy bước qua, như thể bắt gặp một điều gì lạ lùng nhất. Làm sao các em biết thằng bé năm xưa, cũng mặc
quần áo như thế, cũng có cuộc sống tuổi thơ như thế, cũng từng sắp hàng đọc kinh, cũng từng chờ người ta bố thí chút tình thương như thế, đã trở lại… Một em còn bé đang ngồi ủ rũ dưới một hành lang, bên cạnh con chó bọc nhung đen. Em đang nhìn lũ trẻ chơi đùa trên sân cát. Tôi bước đến, ngồi bên cạnh em bé. Sóng biển vọng về một điệu nhạc buồn bã. Hàng dừa cao vời vợi, trên con đường về ngôi giáo đường, như cúi đầu cầu nguyện… Và căn phòng của cô H.A., khuất sau những giàn hoa giấy đỏ… Tất cả như không hề thay đổi. Tất cả như sống lại trong hồn tôi một buổi chiều sắp chết. Tôi vẫn ngồi yên lặng… dễ chừng đôi mắt tôi muốn rưng rưng. Một cơn gió thổi qua. Đám lá phượng li ti, rụng trên đầu tóc tôi…
Và trong giây phút ấy, tiếng dương cầm nổi lên, lướt thướt trong gió, buồn bã đến tai tôi. Tôi nhắm mắt lại. Một bản thành ca. Jerusalem và đàn chiên trắng ngoan ngoãn, những thiên thần bay xuống trong giấc ngủ. Những thiên thần trong sáng, ngây thơ, chưa biết thế nào là tội lỗi. Em bé chừng như ngủ gục bên đồ chơi của em… Một thiên thần của quê hương lầm than. Tôi đúng dậy và như một mê lực mời gọi trong tận cùng con tim tôi, tôi chống gậy lễ về phía tiếng đàn đang trồi… Phía trong căn phòng, qua khung cửa sỖ, tôi nhìn thấy một người đàn bà, mập mờ trong bỏng chiều tàn úa. Tôi thốt lên: cô H.A. Cô H.A. Em trở về thăm cô đây. Cô H.A…
Nhưng tôi chỉ thấy một người, một bóng người cũng nên, đang cúi đầu xuống, bất động, như một thây ma. Tôi la lên dồn dập : cô H.A., cô H.A.
| Trần Hoài Thư
(trích tạp chí Văn 192, số đặc biệt Giáng Sinh 1971)
1