Cách đây hơn nủa thế kỷ, trên tuần báo Nghệ Thuật (tháng 7, 1966), nhà văn Mai thảo viết về tuổi trẻ chúng tôi như sau:
“Tuổi trẻ hôm nay không có mặt mũi, không có tay chân, không có tiếng nói. Ồn ào mà nín thinh. Rất nhiều con mắt ráo hoảnh mở trong hồn. Như lân tinh trong bụi cỏ về đêm. Tuổi trẻ là những cặp mắt ráo hoảnh mở trong hồn. Thơ Tô Thùy Yên.”
Ông viết những giòng trên, như một người ngoài cuộc. Con người trong cuộc thì sao ?
Thế hệ chúng tôi mang đầy vết sẹo
Vết sẹo ngoài thân và vết sẹo trong hồn
Không phạm tội mà ra tòa chung thẩm
NHận án tử hình
treo
ở tuổi thanh xuân
Thế hệ chúng tôi loài ngựa thồ bị xích
Hai mắt buồn che bởi tấm da trâu
Quá khứ tương lai, tháng ngày mất tích
Đàn ngựa rủ bờm, không biết về đâu
Thế hệ chúng tôi chỉ thấy toàn lệ máu
Chưa bao giờ thấy được một ngày vui
Thời chiến giày saut, lao vào cõi chết
Hòa bình phận tù, trâu ngựa khổ sai
Thế hệ chúng tôi già như quả đất
Râu tóc mỗi ngày mọc những hoang mang
Ngoài phẫn nộ, trong chán chường ẩn khuất
Đếm những nỗi buồn bằng lời nhạc Trịnh Công Sơn…
(Thơ THT)