Mỗi ngày tôi tập tôi ngồi trước màn ảnh computer, và suy nghĩ và viết. Viết gì cũng được. Tôi khám phá ra mấy chữ của Mai Thảo: “Đặt sống thành suy nghĩ” khi ông giới thiệu tôi trên tạp chí Văn. Đó là đầu giây mối nhợ cho sự giải thich tại sao tôi lại viết quá nhiều. Dù đôi giày trận lúc nào cũng lấm bùn. Dù đêm đêm dắt dàn con từ tọa độ này qua tọa dộ khác để làm ăn.
Tôi tìm thấy kinh nghiệm này qua nhà văn Dương Nghiễm Mậu. Lý do ông viết quá nhiều, nhất là từ lúc ông phụ trách tạp chí Văn Nghệ vào năm 1961 đến năm 1963. Ông viết theo bước chân và theo cuộc sống, của ông, bạn bè ông và xã hội ông có mặt. Cuộc sống là cả một đề tài lớn, nhưng cái quan trọng là người biết khai thác cái đề tài ấy.
Khai thác không phải viết phóng sự. Nhưng bằng sự suy nghĩ mà cuộc sống dậng tặng hay tàn bạo chụp lấy số phận của con người.
Trong L’HOMME QUI VOYAGEA SEUL của V. Georghiu, xuất bản năm 1954. có hai trang kể lại cuộc đối thoại của một trưởng ban biên tập báo Romania và một phóng viên trẻ mới vào nghề tên là Traïan Matisi về văn tài của chàng:
“Nhân tiện, xin chúc mừng bài báo của bạn sáng nay.” Bạn rất xuất sắc. Hãy nhớ những gì tôi sẽ nói với bạn: bạn sẽ là một tiểu thuyết gia tuyệt vời. Bạn không phải nhà báo. Bạn sẽ trở thành một tiểu thuyết gia. Và kích thước. Tôi, một nhà báo lớn tuổi, đã rơi nước mắt khi đọc bài báo của bạn.
“Tôi không có công”, Traïan nói. “Thực tế tự nó đang chuyển động. Tôi chỉ phiên âm nó. Tôi không phải là tác giả. Tác giả là cuộc sống.”
Traian đã thay tôi trả lời khi được dộc giả bạn bè cho THT lên mây. Mây gì. Nếu không có 4 năm làm lính thám kích, mà mài quân ở hậu cứ hay SG, thì làm sao tôi có hàng trăm truyện ngăn trước 75. Hay nếu không cò Y. bị khổ nạn trẩm luân thì làm sao tôi có những câu thơ mà tôi tâm đắc:
Bây giờ dầu đã cạn rồi
Muốn refund mà tiếc đời vui ghê
Vui ghê, bước một thì lê
Bước hai thì lết, Gout đòi, stroke kêu
May còn chiếc xe tình yêu
Xe em ta vịn để dìu đời nhau
Để chia cùng những khổ đau
Cho kiếp sau, hết nợ nần em ơi
Rõ ràng cái cuộc sống đang chuyển động, Nó chính là tác già. Và tôi chỉ phiên âm nó. Mỗi người có lối phiên âm riêng. Thế thôi.